معرفی مقاله
مقاله حاضر به بررسی پنج نکته اساسی درباره غیبت امام زمان (عج) می‌پردازد، موضوعی که در باورهای شیعی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. غیبت امام زمان به عنوان یکی از اسرار الهی، همواره مورد توجه اندیشمندان و عالمان دینی بوده است. این مقاله با نگاهی عمیق به فلسفه غیبت، وظایف شیعیان در دوران غیبت، امکان رؤیت امام زمان، زمان ظهور و نگاه عرفانی به این مسئله از منظر علامه آیت الله حاج سید محمد حسین حسینی طهرانی و آیت الله حاج سید محمد محسن حسینی طهرانی، سعی دارد تا خواننده را با ابعاد مختلف این موضوع آشنا کند. از طریق بررسی روایات و دیدگاه‌های بزرگان، این نوشتار تلاش می‌کند تا درک بهتری از غیبت امام زمان و تأثیر آن بر زندگی فردی و اجتماعی شیعیان ارائه دهد.
1. فلسفه غیبت
مشیّت الهی بر این تعلّق گرفته است که امام زمان علیه‌السّلام بیش از 1200 سال در پردۀ غیبت باشد. در روایات و اخبار، مطالبی درباره کیفیت و زمان ظهور بیان شده است، مانند ظهور سفیانی و یمانی، که نشان‌دهنده محدودۀ ظهور حضرت است. دو نکته اصلی در این مسئله وجود دارد: اولاً، تقدیر الهی برای امام زمان با سایر ائمه تفاوت دارد. در زمان ائمه گذشته، مردم امام را به‌عنوان فردی عادی می‌دیدند و قدر او را نمی‌دانستند. اگر امام زمان نیز در میان مردم حاضر می‌شد، سرنوشت او مانند سایر ائمه می‌شد و تغییری در وضعیت ایجاد نمی‌کرد. بنابراین، خداوند او را در غیبت قرار داد.
بخش پرسش و پاسخ در سایت مکتب وحی می تواند راهنمایی خوبی برای دستیابی بیشتر به اطلاعات در موضوع مهدویت باشد.
2. وظیفه ما در دوران غیبت
نکته دوم در مسئلۀ غیبت، آمادگی مردم برای ظهور است. مردم باید خود را برای ادراک واقعی امام زمان و دریافت فیض او آماده کنند. این آمادگی باید منجر به تحوّل درونی و تغییر نفسانی شود. اگر این تحوّل اتفاق نیفتد، ظهور امام برای آن‌ها فایده‌ای نخواهد داشت. حتی در زمان پیامبر، مردم هر روز او را می‌دیدند، اما پس از رحلت ایشان، تنها تعداد کمی از امیرالمؤمنین حمایت کردند. این نشان می‌دهد که دیدن ظاهری امام یا پیامبر کافی نیست، بلکه درک حقیقی و باطنی اهمیت دارد.
جستجوی موضوعاتی مانند مهدویت، ظهور امام زمان، علائم ظهور و … راهگشای شما برای یافتن اطلاعات بیشتر در سایت مکتب وحی می‌باشد.
3. آیا کسی امام زمان را دیده است؟
رسیدن به ظاهر امام زمان هدف اصلی نیست، زیرا بدن او مانند سایر افراد است و تفاوت فیزیکی خاصی ندارد. هدف اصلی، رسیدن به سعادت و معرفت است که بدون دیدن ظاهری امام نیز ممکن است. برخی راه کمال را در رؤیت ظاهری امام می‌دانند، اما این راه، راه سرگرمی نفس است. در مکتب عرفان، راه اصلی رسیدن به ولایت امام زمان است. زمانی که مرحوم علامه طهرانی در طهران بودند، یک نفر از ایشان سؤال کرده بود: «آقا، ارتباط شما با امام زمان چگونه است؟» ایشان که در طبقۀ بالا بودند فرمودند: مثل ارتباط من با افرادی که الآن در طبقۀ زیر وجود دارند؛ الآن که من در طبقۀ بالا هستم و دارم با شما صحبت می‌کنم، چطور نسبت به طبقۀ زیر و افرادی که در زیر هستند اشراف دارم؟ امام زمان با من این‌طور اشراف دارد و به این کیفیت است.
جهت اطلاع بیشتر در موضوع رویت امام زمان علیه السلام به آموزه‌های ولایت جلد 2 مراجعه کنید. همچنین می توانید برای تهیه این کتاب به سرای جاوید مراجعه کنید.
4. چه زمانی امام زمان ظهور می‌کند؟
از روایات استفاده می‌شود که نشانه‌هایی مانند خروج سفیانی قبل از ظهور حتمی است، اما برخی علائم ضروری نیستند. تعیین زمان دقیق ظهور کار انسان نیست و کسانی که ادعا می‌کنند زمان ظهور را می‌دانند، معمولاً دچار اشتباه می‌شوند. قضا و قدر الهی ممکن است تحت تأثیر عوامل دیگر تغییر کند و این مسئله نیاز به اشراف کامل دارد که در اختیار انسان نیست.
5. نگاه عرفان به مسئله ظهور
برای سالکین راه خدا، غیبت و حضور امام زمان تفاوتی ندارد، زیرا راه خدا راه حرکت باطنی است و امام بر قلوب همه اشراف دارد. حضور امام زمان برای عموم مردم مفید است، زیرا عدالت و اطمینان در جامعه گسترش می‌یابد و مظاهر فساد از بین می‌رود. اما برای سالک، مهم این است که امور خود را به خدا و امام زمان بسپارد و از او تلقّی کند. عرفا تأکید می‌کنند که انسان باید همیشه کار صحیح انجام دهد و در نیّت خود متوسل به امام زمان باشد. دیدن یا ندیدن ظاهری امام اهمیت ندارد، بلکه مهم این است که زیر ولایت او باشیم و دست او بالای سر ما باشد.
جهت اطلاع بیشتر درباره این موضوعات 5گانه کتاب آموزه‌های ولایت جلد 3 را مطالعه کنید. برای تهیه آموزه‌های معرفت جلد 3 به سرای جاوید بروید.
نتیجه و خلاصه مطلب
این مقاله به پنج نکته کلیدی درباره غیبت امام زمان (عج) می‌پردازد. نخست، فلسفه غیبت امام زمان به عنوان مشیت الهی بررسی می‌شود که بر اساس آن، غیبت طولانی مدت امام برای حفظ جایگاه والای ایشان و جلوگیری از سرنوشتی مشابه دیگر ائمه (ع) ضروری بوده است. دوم، وظیفه شیعیان در دوران غیبت، آمادگی روحی و معنوی برای ظهور و درک فیض وجود امام زمان بیان می‌شود. سوم، مسئله رؤیت امام زمان مورد بحث قرار می‌گیرد و تأکید می‌شود که رسیدن به سعادت و معرفت امام، مهم‌تر از دیدن ظاهری ایشان است. چهارم، زمان ظهور امام زمان و نشانه‌های آن بررسی می‌شود و تأکید می‌شود که تعیین زمان دقیق ظهور ممکن نیست و تنها خداوند از آن آگاه است. در نهایت، نگاه عرفانی به غیبت امام زمان مطرح می‌شود که بر اساس آن، برای سالکان راه خدا، حضور و غیبت امام تفاوتی ندارد، زیرا ایشان همواره در قلوب مؤمنان حاضر و ناظر است. این مقاله با ارائه دیدگاه‌های مختلف، خواننده را به تفکر بیشتر درباره غیبت امام زمان و آمادگی برای ظهور ایشان دعوت می‌کند.